Metody behawioralne w migrenie (CBT, biofeedback)

U podłoża behawioralnych metod leczenia leży założenie, że umysł może wpływać na przebieg choroby. I choć nie są to techniki dla każdego, to mogą zmniejszać liczbę ataków o 30-60% (ich skuteczność w przerywaniu ataków jest wątpliwa). Co ważne, metody te pozwalają chorym na odzyskanie poczucia kontroli nad chorobą. Jest to także dobra opcja dla osób chcących wypróbować metody inne niż farmakologiczne, lub poszukujących wzmocnienia efektu leków – kombinacja technik behawioralnych i leków przynosi szybsze efekty niż ich stosowanie oddzielne.

Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) jest najlepiej zbadaną spośród analizowanych metod. Pomaga zrozumieć zależności pomiędzy stanem psychicznym i emocjami, a reakcjami organizmu, takimi jak ból w migrenie. Wskazuje również metody radzenia sobie z problemami, zmianę niekorzystnych przyzwyczajeń i uświadomienia sobie różnic pomiędzy możliwościami, a oczekiwaniami. CBT pomaga niwelować stres, lęk, bezsenność, obniżenie nastroju – znane czynniki prowokujące migreny. Z tego względu jej skuteczność jest najwyższa u osób z zaburzeniami depresyjnymi czy lękowymi. Efekty leczenia obejmują poprawę jakości życia chorych z migreną, ale wpływ na częstość ataków jest ograniczony. Co interesujące, CBT jest szczególnie skuteczna u dzieci, zwłaszcza w połączeniu z amitryptyliną. Być może jest to związane z gorszym zrozumieniem natury choroby przez dzieci, i co za tym idzie większym lękiem przed, i w trakcie ataku. Terapia behawioralna wymaga zwykle 10-25 godzin pracy z terapeutą. Co za tym idzie jest stosunkowo kosztowna i czasochłonna. Terapia grupowa jest nieco skuteczniejsza od indywidualnej.

Biofeedback to grupa technik umożliwiających wpływanie na funkcje organizmu zazwyczaj nie poddających się naszej woli, np. przepływ krwi w naczyniach krwionośnych. Niektóre odmiany biofeedbacku mogą być stosowane do prób przerywania ataków migreny, choć większość zastosowań ogranicza się do zapobiegania napadom. Najskuteczniejsze wydają się być odmiany EMG i temperaturowa. W trakcie leczenia wymagana jest obecność terapeuty, a efekty powinny być widoczne po 8-12 sesjach.

Inne, słabiej zbadane metody behawioralne to:

  • techniki relaksacyjne;
  • techniki radzenia sobie ze stresem;
  • joga;
  • uważność (mindfulness) – typ medytacji z koncentracją na bodźcach;
  • edukacja.
Istnieją dowody na ich skuteczność w zmniejszaniu liczby ataków (również u dzieci). Ostatnio intensywnie badane są możliwości tworzone przez internet i urządzenia elektroniczne (np. wykorzystanie aplikacji na smartfonach), choć twardych dowodów na skuteczność jeszcze nie ma.

Więcej:

Non-pharmacological self-management for people living with migraine or tension-type headache: a systematic review including analysis of intervention components. Probyn K, Bowers H, Mistry D, Caldwell F, Underwood M, Patel S, Sandhu HK, Matharu M, Pincus T; CHESS team. BMJ Open. 2017 Aug 11;7(8):e016670.

Systematic review of cognitive behavioural therapy for the management of headaches and migraines in adults. Harris P, Loveman E, Clegg A, Easton S, Berry N. Br J Pain. 2015 Nov;9(4):213-24.

Electronic behavioral interventions for headache: a systematic review. Minen MT, Torous J, Raynowska J, Piazza A, Grudzen C, Powers S, Lipton R, Sevick MA. J Headache Pain. 2016;17:51.

A Systematic Review and Meta-Analysis of the Efficacy of Cognitive Behavioral Therapy for the Management of Pediatric Migraine. Ng QX, Venkatanarayanan N, Kumar L. Headache. 2017 Mar;57(3):349-362.

Dodaj komentarz